Երբ քաղաքից հոգնած մարդը հող է փնտրում ու գնում
Ես ճանաչում եմ շատ մարդկանց Հայաստանի քաղաքներում ու գյուղերում։ Մի միտում եմ նկատել․ ես ու իմ շրջապատից շատերը հող կամ տուն ենք գնել գյուղում։ Ինչ-որ անորոշ ու դրական կապվածություն ու կախավածություն կա հողից։ Շաբաթ և կիրակի օրերին ընտանիքի հետ գնում ենք այնտեղ, էտում ծառերը, փորում, շարում պարիսպ, տնկում նոր ծառեր և այլն։ Իրականում մեծամասամբ ոչ մի օգուտ չենք ստանում այդ հողից (գյուղի տնից), սակայն հաճույք է ամեն շաբաթ գնալ մնալ, հիանալ ու բոլորին պատմել այդ մասին։ Մեր հողից բացվող տեսարանը համարում ենք անզուգականն ու լավագույնը։
Դիտարկելով այս միտումը՝ մի քանի եզրահանգումների եմ եկել։ 40 տարեկանից հետո շատ մարդիկ ուզում են հող ունենալ, իսկ եթե այդ հողամասում նույնիսկ մի փոքրիկ տնակ լինի, ապա նույնիսկ ավելի լավ։ Ես կարծում եմ քաղաքից դուրս հող գնելու, այն մշակելու ու գյուղում տուն սարքելու այս ցանկությունը պայմավորված է տարիքով․ դառնում ես 35 տարեկան ու սկսում ես նայել քաղաքից դուրս հորիզոնների ուղղությամբ։
Այս ֆենոմենը, ես մտածեցի, հաստատ ուսումանսիրվել է հոգեբանների կողմից։ Հասկանալու համար դիմեցի արհեստական բանականություններին՝ Չաթ ՋիՓիԹուն, Ջեմինուն, Քլոդին ու Դիփսիքենց։ Բոլորի պատասխանները գրեթե նույնական են, ես դրանք համադրել եմ ու ներկայացնում եմ ստորև։
Հողի և իմաստի որոնումներն ու 40-ին մոտ մարդիկ
Ինչու՞ են մարդիկ 40-ի մոտ զգում հող գնելու և գյուղատնտեսությամբ ու շինարարությամբ զբաղվելու կարիք
Շատ մարդիկ իրենց կյանքի 30-40 տարեկան շրջանում հանկարծակի սկսում են մտածել հող գնելու, տուն կառուցելու և գյուղատնտեսությամբ զբաղվելու մասին։ Սա պարզապես անհատական նախասիրությո՞ւն է, թե՞ ավելի խորքային հոգեբանական և սոցիալական երևույթ։
40 տարեկանին մոտ մարդիկ հաճախ փնտրում են իրենց կյանքի իմաստը: Հողը դառնում է՝
- Ինքնությունը հաստատելու միջոց
- Անկախության խորհրդանիշ
- Կենսական արմատներին վերադառնալու ճանապարհ
- Ինչ-որ նշանակալի, անվերանալի ու հարատև բան թողնելու գրավական
Կյանքի միջին տարիքի ճգնաժամը և արժեքների վերագնահատումը
30-ականների վերջը և 40-ականների սկիզբը հաճախ ուղեկցվում են կյանքի միջին տարիքի ճգնաժամով, երբ մարդիկ սկսում են վերագնահատել իրենց կյանքը, ձեռքբերումները և ապագան։ Այս ժամանակահատվածում մարդիկ հաճախ մտածում են իրենց ժառանգության, կայունության և ինքնուրույնության մասին։ Հայտնի հոգեբան Կառլ Յունգը և այլ հետազոտողներ ուսումնասիրել են, թե ինչպես են մարդիկ կյանքի կեսին հասնելուց հետո վերագնահատում իրենց արժեքները։ Այս շրջանում շատ մարդիկ սկսում են փնտրել ավելի բնական, ինքնաբավ կյանք՝ հեռանալով քաղաքային կյանքի սթրեսներից։ Հողի ձեռքբերումը և շինարարությունը կարող են դիտվել որպես իրենց արժեքների և հավակնությունների արտահայտում։
Էրիկ Էրիկսոնի՝ «Սերնդաստեղծությունն ընդդեմ լճացման» փուլը (Generativity vs. Stagnation)
Հոգեբան Էրիկ Էրիկսոնի տեսության համաձայն՝ 40-ից հետո մարդու մոտ առաջանում է իր հետագա սերունդների համար նշանակալի ժառանգություն թողնելու կրքոտ ցանկություն և ինչ-որ բան ստեղծելու ձգտում, որ իրենցից հետո գոյատևելով կփոխանցվի ապագա սերունդներին: Հողի սեփականության վկայականը, դրա տնօրինումն ու մշակումը դառնում են այդ ձգտումն իրականություն դարձնելու հավաստագիրը: Այսու՝ հող գնելն ու այն մշակելը կարող են ընկալվել որպես երկարաժամկետ ներդրում և ժառանգություն թողնելու միջոց։
Բնության հետ կապի կարևորությունն ու Բիոֆիլիա տեսությունը (Biophilia Hypothesis)
Էդվարդ Օ. Ուիլսոնի «բիոֆիլիա» տեսության համաձայն, մարդիկ օրգանապես կապված են բնությանը և ունեն ներքին կարիք՝ շփվելու բնության հետ։ Սա կարող է բացատրել, թե ինչու են որոշ մարդիկ որոշում վերադառնալ հողի հետ աշխատանքին, հատկապես այն բանից հետո, երբ որոշակի նյութական կայունության են հասել։
Ժամանակակից քաղաքային կյանքը հաճախ մարդկանց հեռացնում է բնությունից։ Գյուղատնտեսությամբ զբաղվելը և հողի հետ աշխատելը կարող են վերականգնել այդ կապը և տալ հանգստություն ու խաղաղություն։ Բացի այդ, սեփական մթերք աճեցնելը կարող է տալ ինքնաբավության զգացում և բարելավել առողջությունը։
Քաղաքից գյուղ տեղափոխվելու նոր ալիք (Neoruralism, Back-to-the-land movement)
Վերջին տասնամյակներին շատ մարդիկ, հատկապես զարգացած երկրներում, սկսել են քաղաքային կյանքից անցում կատարել դեպի գյուղական ապրելակերպ։ Սա հաճախ պայմանավորված է հոգեկան խաղաղության, էկոլոգիական գիտակցության, և ավելի ինքնավար կյանքի ձգտմամբ։
Ինքնուրույնության և վերահսկողության ձգտումը
Հողի սեփականությունը և շինարարությունը կարող են տալ ինքնուրույնության և վերահսկողության զգացում, որը հաճախ պակասում է քաղաքային կյանքում։Մարդիկ կարող են իրենց ձեռքերով ստեղծել իրենց երազանքների տունը կամ ֆերման և զգալ, որ իրենք են իրենց կյանքի տերը։
Անվտանգության և ինքնաբավության ձգտում (Survivalist Mentality)
Որոշ մարդիկ, հատկապես քաղաքական կամ տնտեսական անորոշությունների շրջանում, զգում են անվտանգության կարիք և ձգտում են ինքնաբավության։ Հող գնելն ու գյուղատնտեսությամբ զբաղվելը կարող է դիտարկվել որպես ապագա ռիսկերը մեղմելու միջոց։
Գործնական պատճառներ
- Ֆինանսական կայունություն. 30-40 տարեկանում շատերն արդեն կարողանում են ներդրումներ կատարել (օր.՝ էկոտուրիզմի համար հյուրանոց կառուցել):
- Ապրելու այլընտրանքային ձև. Համաճարակից հետո հեռահար աշխատանքը հնարավորություն տվեց բնակվելու գյուղերում՝ առանց կարիերայից հրաժարվելու:
Եթե դուք նույնպես զգում եք հողի «կանչը»՝ ահա մի քանի խորհուրդ.
- Սկսե՛ք փոքրից. Բակում կամ պատշգամբում ստեղծեք միկրոպարտեզ (հայկական ավանդական բանջարաբույսեր՝ ռեհան, դաղձ),
- Միացե՛ք համայնքներին. Հայաստանում ակտիվ զարգանում են էկոգյուղերի (օր.՝ Արագյուղում) և օրգանիկ հողագործության նախաձեռնություններ,
- Հիշե՛ք. Հողի հետ աշխատանքը թերապևտիկ է – այն սովորեցնում է համբերություն և կապվածություն:
Եզրակացություն
40-ին մոտ հողի ձեռք բերումն ու մշակումը չի սահմանափակվում միայն տնտեսական որոշումով: Այն հոգեբանական խոր փոխակերպումների արտահայտություն է, որտեղ մարդիկ փնտրում են իրենց արմատները, իմաստը, ինքնությունն ու ապագան, պոկվում են անցյալից՝ թաղում են այն։ Ինքնության վերագնահատման, բնության հետ կապը վերականգնելու, կամ պարզապես ավելի իմաստալից կյանք ստեղծելու ցանկության դրսևորմամբ պայմանավորված հող ունենալը, հող տնօրինելը դառնում է ապագա հանգստության ու ապահովվածության երաշխիք։
Այսպիսով 30-ականների վերջին և 40-ականների սկզբին գտնվող մարդկանց՝ հող գնելու, շինարարություն իրականացնելու և գյուղատնտեսությամբ զբաղվելու ցանկությունը բարդ երևույթ է, որը պայմանավորված է բազմաթիվ հոգեբանական և սոցիալական գործոններով։ Այն կարող է դիտվել որպես կյանքի միջին տարիքի ճգնաժամի արձագանք, բնության հետ կապի վերականգնում, ինքնուրույնության և վերահսկողության ձգտում, ժառանգություն թողնելու և հոգեբանական հանգստություն ձեռք բերելու միջոց։
Եթե դուք նույնպես ունեք այս ներքին ձգտումը, ապա դա կարող է լինել ձեր կյանքի բնական զարգացման մի փուլ։ Մնում է հասկանալ, թե ով պետք է ձեզ օգնի հող գտնելու և կյանքի նոր փուլ սկսելու ճիշտ ճանապարհն ապահով ու անվտանգ անցնելու հարցում։ ԿՈՄՈ անշարժ գույքի գործակալությունը կազմակերպում է հողեր ու տներ դիտելու ցուցադրություն Արագյուղում։ Մասնակցե՛ք. https://komo.am/tours/tour-1
