Անշարժ գույքի երկրորդային շուկայից բնակարան գնելու ընթացակարգը որոշակիորեն տարբերվում է առաջնային շուկայից բնակարան գնելու կարգից քանի որ առաջին հերթին երկրորդային շուկայում բնակարանի տերը/սեփականատերը անհատ է և ոչ թե բանկերի հետ բազմամյա համագործակցության փորձ ունեցող շինարարական կազմակերպություն։
Այս հանգամանքով պայմանավորված հնարավոր է երկրորդային շուկայի բնակարանի տիրոջ հետ լինեն որոշակի անհամաձայնություններ՝ կապված բանկից վարկավորման վերաբերյալ պատասխան ստանալու ժամկետների հետ, քանի որ ամբողջ գործընթացը կարող է տևել 3-ից մինչև 7 շաբաթ։
Ներքևում ձեզ ենք ներկայացնում երկրորդային շուկայից անշարժ գույք գնելու համար անհրաժեշտ քայլերի հաջորդականությունը։
- Գտե՛ք անշարժ գույքը․ Որևէ անշարժ գույք հավանելու և այն գնելու վերջնական որոշումը կայացնելուց հետո պետք է խոսեք տվյալ գույքի սեփականատիրոջ հետ, տեղեկացնելով, որ ցանկանում եք գույքը ձեռք բերել վարկով։ Սեփականատիրոջը պետք է տեղեկացնեք, որ դուք գույքի ձեռք բերման համար դիմելու եք որևէ բանկի` վարկ ստանալու նպատակով, և որ ձեզ վարկ տալու վերաբերյալ բանկի վերջնական որոշումը պատրաստ կլինի 3-7 շաբաթների ընթացքում (այս ժամկետը մոտավոր է, բայց սովորաբար հենց այս ընթացքում կարող եք բանկերից ակնկալել պատասխան)։
- Ընտեք բանկը, որի միջոցով ուզում եք վարկ վերցնել։ Նրանք ձեզ կասեն թե ինչ փաստաթղթեր են պետք։ Նախնական ձեզնից կպահանջեն աշխատավայրից տեղեկանք, որտեղ նշված կլինի ձեր աշխատավարձը, բանկային քաղվածքներ, ամուսնության վկայական և այլն։
- Խնդրե՛ք սեփականատիրոջը սպասել մի քանի շաբաթ․ Ձեռք բերվող անշարժ գույքի սեփականատիրոջը տեղեկացնելով կետ 1-ի բովանդակության մասին պետք է հավաստիանաք, որ սեփականատերը պատրաստ է սպասել 3-7 շաբաթ և բնակարանը չվաճառել այլ գնորդների։ Սովորաբար, դեպքերի մեծ մասի դեպքում սեփականատերերը, հատկապես նրանք ովքեր առաջին անգամ են անշարժ գույք վաճառում կամուկացի մեջ են ընկնում, նրանք չեն հավանում այդքան ժամանակ սպասելու միտքը։ Ավելին՝ լինում են սեփականատերեր, ովքեր մտածում են, որ դուք ուզում եք իրենց խաբել՝ խոսակցական լեզվով ասած գցել։ Երբեմն այս խոսակցությունը սեփականատերերի հետ շատ դժավրությամբ է առաջ գնում։ Այսուամենայնիվ մի՛ վհատվեք և անդրդվելիորեն խնդրեք սեփականատըիրոջը սպասել և պարտավորվել, որ բնակարանը չի վաճառելու այլ գնորդների, ինչի համար դուք պատրաստ եք նրան վճարել կանխավճար՝ խոսակցական լեզվով՝ բեհ։
- Վճարե՛ք կանխավճար սեփականատիրոջը․ Ամենայն հավանականությամբ սեփականատերը սպասելու համար առաջինն ինքը ձեզնից կխնդրի իրեն վճարել կանխավճար՝ բեհ։ Եթե սեփականատերը մի քանի շաբաթ սպասելու հարցում կամուկացի մեջ է և ինքը ձեզ չի առաջարկում իրեն վճարել կանխավճար, ապա դուք առաջակեք։ Կանխավճարի գումարի շուրջ պայմանավորվեք սեփականատիրոջ հետ։ Նախընտրելի է, որ կանխավճարի մասին պայմանագիր կնքեք։ Կարող եք այդ պայմանագիրը հաստատել նաև նոտարով։ Ըստ կանխավճար տրամադրելու պայմանների սեփականատերը պարտավորվում է սահմանված ժամկետում (ենթադրենք առաջիկա 6 շաբաթների ընթացքում) անշարժ գույքը չվաճառել որևէ այլ գնորդի։ Եթե սեփականատերն այդ ընթացքում այն վաճառի, ապա պարտավորվում է ձեզ վերադարձնել կանխավճարը կրկնակի ավելի։ Եթե գնորդը պայմանավորված 6 շաբաթների ընթացքում չի գնում անշարժ գույքը, ապա կանխավճարը մնում է վաճառողին, իսկ եթե գնում է անշարժ գույքնա ապա անշարժ գույքի համար վճարում է արդեն վճարած կանխավճարի չափով ավելի քիչ։
- Վերցրեք անշարժ գույքին առնչվող բոլոր փաստաթղթերը․ Այնուհետև խնդրեք սեփականատիրոջը ձեզ փոխանցել գույքին առնչվող բոլոր փաստաթղթերը՝ սեփականության վյայական, սեփականատիրոջ անձնագրի կամ նույնականացման քարտի պատճենը (եթե մի քանի սեփականատեր է, ապա բոլորի անձնագրերի և նույնականացման քարտերի պատճենները), եթե գույքի սեփականատերն ամուսնացած է, ապա նաև սեփականատիրոջ կնոջ կամ ամուսնու անձնագրի պատճենը։
- Պատրաստեք ձեր փաստաթղթերը. բանկ ներայացնելու համար անհրաժեշտ է նաև պատրաստել ձեզ և ձեր ֆինանսական կարողություններին առնչվող փաստաթղթերը, այդ թվում՝ ձեր և եթե ամուսնացած եք ձեր կողակցի անձնագրի կամ նույնականացման քարտի պատճենը, ամուսնության վկայականը, աշխատավայրից տեղեկանք՝ աշխատավարձի մասին տողով, բանկային հաշիվներից քաղվածքներ, հանրային ծառայությունների համարանիշը և այլն։
- Այցելեք բանկ վարկի դիմումը հանձնելու. այցելեք ձեր նախընտրած բանկը կամ բանկերը, գրանցվեք վարկային մասնագետի մոտ, հանձնեք նրան ձեր հավաքած բոլոր փաստաթղթերը։ Տեղեկացրեք ձեր ընտրած անշարժ գույքի մասին վարկային մասնագետին, տեղեկացրեք նրևան գնի մասին և նշեք, թե որքան վարկ եք ցանկանում վերցնել բանկից (սովորաբար բանկից կարող եք վերցնել անշարժ գույքի արժեքի մինչև 90 տոկոսի չափով վարկ): Վարկային մասնագետը ձեզ կտեղեկացնի մի քանի քայլերի մասին, որոնցից առաջնայինը անշարժ գույքի գնահատումն է։
- Անշարժ գույքի գնահատողը, որին ձեզ մոտ կուղղորդի բանկը մոտ մեկ շաբաթվա ընթացքում կկապվի ձեզ հետ, եթե իհարկե բանկը նախնական հաստատել է ձեր վարկի դիմումը։ Անշարժ գույքի գնահատողը զանգահարում է ձեզ և հարցնում թե երբ է հարմար որ նա գնա, տեսնի գույքն ու նկարներ անի, կամ անմիջապես ասում է, որ օրը և որ ժամին կարող է գնալ։ Դուք պետք է զանգահարեք անշարժ գույքի սեփականատիրոջը և հարցնեք նրան թե երբ է հարմար որ գնահատողը մոտենա, պետք է կազմակերպեք նրանց հանդիպումն ու գնահատողի այցը։
- Վճարեք գնահատողին. գնահատելու համար գնահատողին վճարում եք դուք։ Սովորաբար դուք սկզբում վճարում եք 5000 դրամ նախնական գնահատման համար, իսկ երբ ձեր վարկը հաստատվի, ապա ևս 30000 վերջնական գնահատման տեղեկանքի համար։
- Ստացեք նախնական գնահատման վերաբերյալ փաստաթուղթը. այցից հետո մոտ երեք օր հետո նախնական գնահատման արդյունքները պատրաստ են լինում։ Գնահատողը սովորաբար այդ փաստաթուղթն ուղարկում է բանկ։ Զանգահարեք գնահատողին և խնդրեք, որ այդ փաստաթուղթն ուղարկի նաև ձեզ։ Եթե գնահատողն ասի, որ իրենք բանկի պատվերով են կատարում գնահատումն ու պետք է փաստաթուղթն ուղարկեն բանկ, ապա հիշեցրեք նրան որ վճարողը դուք եք, հետևաբար պատվիրատուն էլ եք դուք։ Այդ հիշեցումից հետո գնահատողն անմիջապես ձեզ կուղարկի փաստաթուղթը։
- Սեփականատիրոջը տեղյակ պահեք գործընթացից. եղեք կապի մեջ սեփականատիրոջ հետ ու նրան տեղեկացրեք թե գործընթացի որ փուլում եք գտնվում։ Սեփականատիրոջ հետ կարող եք նույնիսկ կիսվել գնահատման արդյունքներով։
- Նորից կապ հաստատեք բանկի հետ. գնահատման արդյունքները ստանալուց հետո բանկը 7-10 օրվա ընթացքում որոշում կկայացնի, թե արդյոք կարող է վարկավորել ձեզ տվյալ անշարժ գույքը ձեռք բերելու համար։ Կախված գնահատման արդյունքներից կարող է փոխվել նաև վարկի համար ձեզ հասանելի առավելագույն գումարի թիվը։
- Բանկը որոշել է հաստատել ձեր վարկը. այս գործընթացներից հետո բանկը կտեղեկացնի ձեզ իրենց որոշման մասին։ Եթե բանկը հաստատում է ձեր վարկն, ապա դուք պետք է անցնեք փաստաթղթերի հավաքագրման հաջորդ փուլին, որից հետո կարող եք վերջնականացնել գործարքը սեփականատիրոջ հետ։
- Միասնական տեղեկանք. տեղեկացրեք սեփականատիրոջը, որ ձեր վարկն արդեն հաստատվել է ու որ դուք պետք է սկսեք գորընթացի վերջին փուլի համար փաստաթղթերի հավաքագրումը։ Առաջին հերթին սեփականատերը պետք է Կադաստրի կոմիտեից վերցնի իր անշարժ գույքի վերաբերյալ միասնական տեղեկանք։ Միասնական տեղեկանքի տրամադրումը տևում է մեկից երեք օրմ նայած թե որքան կվճարի սեփականատերը։
- Գույքահարկի պարտք չունենալու մասին տեղեկանք. Սեփականատերը իր համայնքապետարանից պետք է նաև վերցնի գույքահարկի պարտք չունենալու վերաբերյալ տեղեկանք։
- Բանկ ներկայացրեք բոլոր փաստաթղթերը. միասնական տեղեկանքի, գույքահարկի մասին տեղեկանքի պատրաստ լինելուց հետո ներկայացրեք դրանք բանկին։
- Որոշեք վարկավորման վերջնական չափը. տեղեկացրեք բանկին ձեր վերջնական որոշման մասին թե որքան գումար եք պատրաստվում վերցնել վարկով։
- Բանկը պայմանավորվում է նոտարի հետ. փաստաթղթերի ամբողջական փաթեթը բանկին փոխանցելուց հետո բանկը պայմանավորվում է նոտարի հետ գործարքի օրվա մասին։ Սովորաբար նոտարին հարմար է լինում այդ օրվանից հետո 3-5 օրվա ընթացքում հանդիպել ձեզ և իրականացնել գործարքը։
- Խոսեք սեփականատիրոջ հետ. մինչև նոտարի հետ վերջնական պայմանավորվելը դուք պետք է խոսեք սեփականատիրոջ հետ և նրա հետ համաձայնեցնեք նոտարին այցելելու օրն ու ժամը, երբեմն պատահում է այնպես, որ սեփականատիրոջը հարմար չի լինում որոշակի օրերին կամ ժամերին։
- Խնդրեք բանկին ձեզ և սեփականատիրոջն ուղարկել պայմանագրի օրինակը. երբ նոտարի հետ հանդիպելու վերջնական օրն ու ժամը հաստատվել է, բանկը կսկսի պատրաստել առք ու վաճառքի պայմանագիրը։ Խնդրեք բանկի ներկայացուցչին այդ պայմանագրի օրինակն ուղարկել ձեզ և սեփականատիրոջը։
- Հանդիպում բանկում. նոտարի մոտ գործարքից առաջ նախօրոք մույն օրը սեփականատիրոջ հետ հանդիպում եք բանկում
- Սեփականատիրոջ բանկային հաշվեհամար. եթե սեփականատերը վարկ տրամադրող բանկում հաշվեհամար չունի, ապա նա պետք է այդ բանկում բացի հաշվեհամար։
- Գնորդի հաշվեհամարին առկա գումար. անշարժ գույքի արժեքի այն մասը, որը վճարելու է գնորդը պետք է արդեն լինի գնորդի բանկային հաշվեհամարին։
- Գնորդը սեփականատիրոջը փոխանցում է կանխավճարը. գնորդն ու սեփականատերը մոտենում են բանկի սպասարկման պատուհանին և գնորդը սեփականատիրոջն է փոխանցում իր հաշվին արդեն առկա կանխավճարի գումարը։
- Մտնել նոտարի մոտ. կանծխավճարը փոխանցելուց հետո գնորդն ու վաճառողը մտնում են նոտարի մոտ և ստորագրում պայմանագրերը։
- Նոտարի մոտ պայմանագիրը ստորագրելուց հետո, նոտարն ինքն է այդ պայմանագիրն ուղարկում կադաստր և դուք այլևս կադաստր գնալու կարիք չունեք։ Վկայականը ստանալու համար նոտարի մոտ կրկին հանդիպում եք 5 աշխատանքային օր հետո։
- Մոտ հինգ աշխատանքային օր հետո բանկը ձեզ տեղեկացնում է որ կադաստրից թղթերը եկել են և ձեզ հրավիրում է բանկ։
- Բանկն արդեն վարկի գումարը ուղարկած է լինում ձեր հաշվին։ Գույքը վաճառողի հետ մոտենում եք դրամարկղին, ստորագրում եք հանձնարարականը, որ ամբողջ գումարը փոխանցվի վաճառողին։
- Բանկը գումարը փոխանցում է վաճառողին։
- Վաճառողն իր հեռախոսի հավելվածով տեսնում է, որ ամբողջ գումարը նստել է իր հաշվին, որից հետո ստորագրում է թուղթ այն մասին, որ ամբողջ գումարը ստացել է ու որ պարտք ու պահանջ չունի։
- Այդ թղթի մի օրինակը մնում է բանկում, մյուսը դուք եք վերցնում
- Բանկը կամ նոտարը, ամենայն հավանականությամբ բանկը ձեզ են տրամադրում անշարժ գույքի սեփականության վկայականը՝ ձեր անունով
- Սեփականատիրոջ հետ գնում եք անշարժ գույքը ընդունելու։ Սեփականատերը ձեզ է տրամադրում գույքի բանալիները։
- Սեփականատերը ձեզ է վերադարձնում կանխավճարը/բեհը, որ տվել էիք նախկինում։
- Շնորհավորում ենք, դուք արդեն ունեք նոր անշարժ գույք։ Չմոռանաք ամեն ամիս պարտաճանաչ կերպով վճարել բանկին։
