Անկման միտումներ․ Հայաստանի անշարժ գույքի շուկան 2025 թվականի փետրվարին
Կադաստրի կոմիտեի հրապարակած վերջին տվյալների համաձայն, 2025թ. փետրվարին Հայաստանի անշարժ գույքի շուկայում նկատվում են անկման որոշակի միտումներ: Այս հրապարակման մեջ մանրամասն կքննարկենք շուկայի տարբեր հատվածներում արձանագրված փոփոխությունները՝ համեմատելով 2025թ. փետրվարի տվյալները 2024թ. փետրվարի հետ:
Ընդհանուր գործարքների անկում
2025թ. փետրվարին Հայաստանի Հանրապետությունում գրանցվել է ընդհանուր 19,551 գործարք (2024թ. փետրվարի 21,159 գործարքի համեմատ նվազել է 7.6%):
2025 թ․ փետրվարին Երևան քաղաքում գրանցվել է ընդհանուր 5,960 գործարք (2024թ. փետրվարի 6,226 գործարքի համեմատ նվազել է 4.3%):
Օտարման գործարքների նվազում
2025թ. փետրվարին գրանցվել է Հայաստանի Հանրապետությունում գրանցվել է ընդհանուր 7,129 օտարման գործարք (2024թ. փետրվարի 7,306 գործարքի համեմատ նվազել է 2.4%):
Օտարման գործարքների տարածքային բաշխվածության մեջ առաջատար դիրք է զբաղեցնում Երևանը՝ ընդհանուր գործարքների 32.8%-ով, որին հաջորդում է Կոտայքը՝ 15.4%-ով: Օտարման գործարքների կառուցվածքում գերակշռում են առուվաճառքի գործարքները՝ կազմելով 64.3%, և նվիրատվությունները՝ 29.9%:
2025 թ․ փետրվարին Երևան քաղաքում գրանցվել է ընդհանուր 2,335 օտարման գործարք (2024թ. փետրվարի 2,428 գործարքի համեմատ նվազել է 3.8%):
Օտարման գործարքների բաշխվածությունն ըստ գույքի տեսակի
Բնակարաններ - 30.6%
Բնակելի տներ - 15.3%
Ավտոտնակներ - 8.3%
Հողեր - 41.4%
Հասարակական նշանակության շինություններ - 3.4%
Արտադրական նշանակության շինություններ - 1.1%
Առուվաճառքի գործարքների անկում
2025թ. փետրվարին գրանցվել է 4,586 առուվաճառքի գործարք (2024թ. փետրվարի 4,700 գործարքի համեմատ նվազել է 2.4%):
Առուվաճառքի գործարքների 36.4%-ը կատարվել է Երևանում, 16.8%-ը՝ Կոտայքում, 9.8%-ը՝ Արմավիրում: Հատկանշական է, որ բնակարանների առուվաճառքի 74.8%-ը կատարվել է Երևանում, ինչը խոսում է մայրաքաղաքում բնակարանային շուկայի կենտրոնացվածության մասին:
2025 թ․ փետրվարին Երևան քաղաքում գրանցվել է ընդհանուր 1,668 առուվաճառքի գործարք, որից 931-ը ձեռք է բերվել կառուցապատողից (2024թ. փետրվարի 1,728 գործարքի համեմատ նվազել է 3.5%):
Առուվաճառքի գործարքներում իրավաբանական անձանց և օտարերկրյա քաղաքացիների մասնակցությունը
2025 թ․ փետրվարին անշարժ գույքի 1,254 (ընդհանուր առուվաճառքի գործարքների 27,3%) առուվաճառքի գործարքներում իրավաբանական անձինք 1055 գործարքում հանդես են եկել որպես վաճառողներ (84.1%), ընդ որում նրանց կողմից վաճառված գույքերի 67.6%-ը կազմել են բնակարանները, իսկ 23.2%-ը՝ ավտոտնակները: Սա վկայում է կառուցապատողների կողմից նոր կառուցված գույքերի վաճառքի մասին:
2025 թ․ փետրվարին օտարերկրյա քաղաքացիների մասնակցությամբ 283 գործարքներում նույնպես գերակշռում են վաճառող դերում հանդես եկողները (55.5%): Օտարերկրացիները հիմնականում վաճառում են հողեր (42.7%) և բնակարաններ (34.8%), իսկ գնում են հիմնականում բնակարաններ (57.9%): Առուվաճառքի գործարքներ իրականացրած օտարերկրյա քաղաքացիների քաղաքացիությունն ըստ երկրների բաշխված է հետևյալ կերպ․
- Ռուսաստանի Դաշնություն - 194 գործարք
- ԱՄՆ - 26 գործարք
- Իրան - 13 գործարք
- Եվրոպական պետություններ - 29 գործարք
- ԱՊՀ պետություններ (բացառությամբ ՌԴ) - 21 գործարք
- Այլ պետություններ - 7 գործարք
Բնակարանների առուվաճառքում նորակառույցների մասնաբաժինը
2025 թ․ փետրվարին Հայաստանի Հանրապետությունում իրականացվել է բազմաբնակարան բնակելի շենքերի բնակարանների առուվաճառքի 1,448 գործարք, որից 732-ը ձեռք է բերվել կառուցապատողից։ Գործարքների 59%-ը կազմել են նորակառույցների (կառուցապատողից գնված) գործարքները, 41%-ը՝ երկրորդային շուկայում գործարքները: Սա վկայում է նորակառույց բնակարանների նկատմամբ պահպանվող բարձր պահանջարկի մասին:
Վարձակալության շուկայի կտրուկ անկում
Վարձակալության շուկայում նկատվում է էական անկում: 2025թ. փետրվարին գրանցվել է 1,105 վարձակալության գործարք (2024թ. փետրվարի 1,380 գործարքի համեմատ նվազել է 19.9%): Սա շուկայի գործարքների ամենամեծ անկումն է:
Վարձակալության գործարքների 62.3%-ը կատարվել է Երևանում, ինչը վկայում է վարձակալության շուկայի կենտրոնացվածության մասին: Հասարակական նշանակության շինությունները կազմել են վարձակալության գործարքների 62.4%-ը, հողերը՝ 25.1%-ը, ինչը փաստում է այն մասին, որ առևտրային և գործարար շինությունների վարձակալության գործարքները գրանցվում են պետական մարմնում, իսկ բնակության համար վարձակալվող անշարժ գույքը գրեթե չի գրանցվում:
Գրավադրման գործարքների աճ
2025թ. փետրվարին գրանցվել է 2,309 գրավադրման գործարք, (2024թ. փետրվարի 2,196 գործարքի համեմատ ավելացել է 5.1%): Սա հատկանշական է, քանի որ մնացած ոլորտներում գրանցվել է անկում, իսկ գրավադրման շուկան ցույց է տալիս աճի միտում:
Գրավադրման գործարքների 50.7%-ը կատարվել է Երևանում, 13.8%-ը՝ Կոտայքում: Գրավադրված գույքերի 51.2%-ը կազմել են բնակարանները, 24.7%-ը՝ բնակելի տները, ինչը վկայում է բնակելի անշարժ գույքի նկատմամբ վարկային միջոցների ներգրավմամբ պահանջարկի մասին:
Հիփոթեքային շուկայի աճ
Հիփոթեքային գրավադրման գործարքների ոլորտում նույնպես նկատվում է աճ: 2025թ. փետրվարին գրանցվել է 593 հիփոթեքային գրավադրման գործարք, ինչը 2024թ. փետրվարի 547 գործարքի համեմատ ավելացել է 8.4%:
Հիփոթեքային գրավադրման գործարքների 65.4%-ը կատարվել է Երևանում, ինչը վկայում է մայրաքաղաքում հիփոթեքային շուկայի կենտրոնացվածության մասին: Հիփոթեքային գրավադրման գործարքների 80.6%-ը կազմել են բնակարանները, 11.8%-ը՝ բնակելի տները:
Եզրակացություն
2025թ. փետրվարի տվյալները 2024թ. փետրվարի համեմատ ցույց են տալիս անշարժ գույքի շուկայում որոշակի անկման միտումներ: Առանձնապես նկատելի է վարձակալության շուկայի կտրուկ անկումը (19.9%): Միևնույն ժամանակ, նկատվում է գրավադրման և հիփոթեքային գրավադրման գործարքների աճ, ինչը խոսում է վարկային միջոցների ներգրավմամբ անշարժ գույքի ձեռքբերման ակտիվացման մասին:
Երևանը շարունակում է մնալ առաջատար գրեթե բոլոր ոլորտներում, հատկապես բնակարանների առուվաճառքի և հիփոթեքային գրավադրման գործարքների մասով: Հողերի գործարքներում առաջատար դիրք ունի Կոտայք մարզը:
Թեև շուկայում նկատվում են որոշակի անկման միտումներ, սակայն նորակառույց բնակարանների նկատմամբ պահանջարկը պահպանվում է, իսկ գրավադրման գործարքների աճը կարող է վկայել անշարժ գույքի ձեռքբերման համար վարկային միջոցների ներգրավման հասանելիության մասին:
